فهرست بهای پسماند در ایران؛ گامی مؤثر برای استانداردسازی هزینه‌های مدیریت پسماند شهری
فهرست پایه بهای واحد در بخش پسماند، یکی از ابزارهای مهم برای تعیین دقیق هزینه‌های مرتبط با مدیریت پسماند در ایران است که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و منتشر می‌شود. این فهرست شامل هزینه‌های مربوط به جمع‌آوری زباله، حمل‌ونقل، تفکیک، بازیافت، دفع نهایی و سایر خدمات پسماند است.
نخستین نسخه از این فهرست در سال ۱۴۰۱ (۲۰۲۲) منتشر شد و هدف آن، استانداردسازی هزینه‌های خدمات شهری و پروژه‌های عمرانی مرتبط با مدیریت پسماند شهری بود. این اقدام باعث شفاف‌سازی مالی و افزایش بهره‌وری در اجرای پروژه‌های مدیریت پسماند شد.
به‌روزرسانی فهرست بهای پسماند در سال ۱۴۰۲
در سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳)، نسخه دوم فهرست با اعمال اصلاحات لازم و پیشنهادهای اجرایی از سوی شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی منتشر شد. این نسخه در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۴۰۲ (۱۶ مارس ۲۰۲۴) با شماره بخشنامه ۱۴۰۲/۷۰۹۸۶۵ توسط سازمان برنامه و بودجه منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت.
این نسخه جدید، شامل بروزرسانی نرخ‌ها و جزئیات فعالیت‌های پسماند است که به افزایش دقت در برآورد هزینه‌های پروژه‌های زیست‌محیطی و خدمات پسماند کمک می‌کند.
ایجاد دبیرخانه فهرست بهای پسماند در سال ۱۴۰۳
در راستای تقویت روند به‌روزرسانی‌ها، در سال ۱۴۰۳، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور اقدام به تأسیس دبیرخانه فهرست بهای بخش پسماند کرد. وظیفه این دبیرخانه، دریافت نظرات، انتقادات و پیشنهادات از شهرداری‌ها و کلان‌شهرها جهت بهبود مستمر این فهرست است.
قرار است در طول سال ۱۴۰۳، جلساتی برای بررسی اصلاحات پیشنهادی برگزار شود. این فرآیند پویا باعث می‌شود فهرست بهای مدیریت پسماند شهری به‌صورت منظم و با توجه به شرایط روز کشور به‌روزرسانی شود.
اهمیت به‌روزرسانی مستمر فهرست بهای مدیریت پسماند
به‌روزرسانی منظم فهرست پایه بهای واحد در حوزه پسماند، نقش کلیدی در تطبیق با تغییرات فناوری، شرایط اقتصادی و ملاحظات زیست‌محیطی دارد. این اقدام موجب:
برآورد دقیق‌تر هزینه‌های پروژه‌های پسماند
افزایش شفافیت مالی در پروژه‌های دولتی و شهری
ارتقای کیفیت خدمات بازیافت و دفع زباله
افزایش بهره‌وری شهرداری‌ها در ارائه خدمات پسماند
می‌شود.
نتیجه‌گیری
تدوین، انتشار و به‌روزرسانی مداوم فهرست بهای واحد مدیریت پسماند توسط سازمان برنامه و بودجه، نشان از تعهد جدی دولت به استانداردسازی هزینه‌های زیست‌محیطی و افزایش کارایی خدمات شهری دارد. این روند نه‌تنها باعث بهبود عملکرد شهرداری‌ها در مدیریت زباله می‌شود، بلکه در حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار نیز نقش مؤثری ایفا می‌کند.